Kommunikation

Która godzina? Na pytanie Wie spät ist es? (Która godzina?; dosł. “Jak późno jest?”) odpowiadamy przy użyciu konstrukcji Es ist... i liczebnika głównego, któremu może (ale nie musi) towarzyszyć nieodmienny rzeczownik Uhr (godzina). Za pomocą liczebnika głównego (uzupełnionego opcjonalnie o rzeczownik Minute, lm. Minuten) wyrażamy także liczbę minut. Es ist drei Uhr.Jest trzecia. Es ist zehn (Uhr) zwanzig (Minuten).Jest dziesiąta dwadzieścia. Es ist schon eins.Już jest pierwsza. W odpowiedzi na pytanie Wann? (Kiedy?) użyjemy przyimka um (o) albo gegen (koło). Er kommt um zwei Uhr.Przyjdzie o drugiej. Ich komme gegen fünf.Przyjdę koło piątej. W informacji o czasie mogą się także pojawić wyrazy halb (wpół) i Viertel (kwadrans). Połówki godzin wyrażamy przy użyciu przymiotnika halb, który stawiamy bezpośrednio przed liczebnikiem oznaczającym kolejną pełną godzinę. Es ist halb drei.Jest wpół do trzeciej. Sie kommen gegen halb eins.Przyjadą koło wpół do pierwszej. Mówiąc o kwadransach, użyjemy rzeczownika Viertel i przyimka vor lub nach. Es ist Viertel vor sechs.Jest za kwadrans szósta. Es ist Viertel nach sechs.Jest kwadrans po szóstej. Również informację o liczbie minut wprowadzamy za pomocą przyimków nach i vor (sam rzeczownik możemy pominąć). Es ist fünf (Minuten) vor neun (Uhr).Jest za pięć dziewiąta. Es ist zwanzig (Minuten) nach zehn (Uhr).Jest dwadzieścia po dziesiątej.
minuty przyimek minuty słownie
1-29 nach 15 Viertel nach
30 halb
31-59 vor 45 Viertel vor
die Uhr i die Stunde W języku niemieckim funkcjonują dwa rzeczowniki oznaczające godzinę. Rzeczownika Uhr użyjemy w odpowiedzi na pytanie Która godzina?, z kolei die Stunde odnosi się do jednostki czasu liczącej 60 minut. Es ist fünf Uhr.Jest piąta. Ich komme in einer Stunde.Przyjdę za godzinę. Die Uhr to w niektórych kontekstach także zegar. Wo ist eine Uhr?Gdzie jest zegar?
Przyimki czasu W określeniach odnoszących się do czasu spotkamy się najczęściej z następującymi przyimkami:
an/am w + dzień, pora dnia Er kommt am Montag.
in/im w + tydzień, miesiąc, rok Er kommt im April.
za za Er kommt in 10 Minuten.
um o + dokładna godzina Er kommt um acht Uhr.
gegen koło przybliżony czas Er kommt gegen acht Uhr.
vor przed vor einer Stunde
nach po nach dem Essen
ab od wydarzenie w przyszłości Er arbeitet ab 8 Uhr.
seit od początek w przeszłości Er arbeitet seit gestern.
bis (zu) do Er arbeitet bis 16 Uhr.
von–bis od–do Er arbeitet von 8 bis 16 Uhr.
Uwaga! Określając porę dnia, użyjemy w języku niemieckim przyimka am: am Morgen (rano), am Abend (wieczorem), am Nachmittag (po południu), am Vormittag (przed południem). W postaci bezprzyimkowej występują przysłówki wyrażające powtarzalność: morgems (rano, co rano), abends (wieczorami), nachmittags (popołudniami), vormittags (przed południem, każdego przedpołudna). Sie kommt am Morgen.Przyjdzie rano. jednorazowe wydarzenie Morgens esse ich nicht.Nie jem rano. nawyk Podobnie będzie w wypadku wyrażenia przyimkowego in der Nacht i przysłówka nachts. Heute in der Nacht arbeite ich nicht.Dziś w nocy nie będę pracować. Ich muss nachts arbeiten.Muszę pracować nocami.
Jutro czy rano? Uwaga na rozróżnienie między przysłówkiem morgen, który przetłumaczymy na polski jako jutro, a rzeczownikiem der Morgen, oznaczającym (po)ranek. Przysłówek rano, którego użyjemy w odpowiedzi na pytanie kiedy? oddajemy przy użyciu wyrażenia przyimkowego am Morgen. Jutro rano to po niemiecku morgen früh (dosł “jutro wcześnie”). W odniesieniu do innych pór dnia posłużymy się już rzeczownikiem, np. morgen Abend – jutro wieczorem, morgen Mittag – jutro w południe itd.
Do piekarza czy do piekarni? W Polsce zwykliśmy chodzić do piekarni czy do sklepu mięsnego. Również Niemcy robią zakupy w tych miejscach, powiedzą jednak raczej, że idą zum Bäcker (“do piekarza”) albo zum Fleischer/zum Metzger (“do rzeźnika”).