Grammatik

Zaimki osobowe – celownik i biernik Niemieckie zaimki osobowe odmieniają się przez przypadki. W najszerszym użyciu są formy mianownika, celownika i biernika. Warto zapamiętać skróty nazw poszczególnych przypadków: Nominativ (mianownik) = Nom,, Genitiv (dopełniacz
ich du er sie es
Dat. mir dir ihm ihr ihm
Akk. mich dich ihn sie es
wir ihr sie Sie
Dat. uns euch ihnen Ihnen
Akk. uns euch sie Sie
Jak widzimy, również w tym wypadku w rodzaju żeńskim i nijakim mianownik jest równy biernikowi, a forma 3. os. lm. i forma grzecznościowa różnią się jedynie zapisem. Niemieckie czasowniki często łączą się z tym samym przypadkiem, co ich polskie odpowiedniki. Das gefällt mir nicht.Nie podoba mi się to. w obu językach celownik Ich liebe dich.Kocham cię. w obu językach biernik W trakcie nauki spotkasz się jednak także z rozbieżnościami między polskim a niemieckim. jemandem (Akk) störenprzeszkadzać komuś Du störst mich.Przeszkadzasz mi. dosł. “Przeszkadzasz mnie”. - biernik Wskazówka: zapisuj zwroty i konstrukcje, które wymagają innego przypadka niż w języku polskim Najprościej jest zapamiętać przyimki, które łączą się tylko z jednym przypadkiem. Dotychczas zapoznałeś się z przyimkami wymagającymi celownika, ale W kolejnych lekcjach stopniowo przyjrzymy się także pozostałym grupom. Ich fahre morgen mit ihm.Jutro pojadę z nim. Sie sprechen jetzt von dir.Teraz mówi o tobie. kolejność wyrazów Jeśli w zdaniu występują jednocześnie celownik i biernik, kolejność poszczególnych członów będzie zależała od tego, jakimi są one częściami mowy. W grę wchodzą trzy warianyu: dwa zaimki – biernik ma pierwszeństwo przed celownikiem Ich zeige es Akk dir Dat.Pokażę ci to. dwa rzeczowniki – celownik ma pierwszeństwo przed biernikiem Ich zeige der Freundin Dat das Buch Akk.Pokażę książkę koleżance. zaimek + rzeczownik – pierwszeństwo ma zawsze zaimek (bez względu na to, czy jest w celowniku, czy w bierniku) Ich zeige es Akk der Freundin.Pokażę to koleżance. Ich zeige ihr Dat das Buch.Pokażę jej książkę. Zastępując rzeczownik zaimkiem, musimy pamiętać o odpowiednim rodzaju. Nie zawsze będzie on taki sam, jak w języku polskim, dlatego w wypadku pomyłki łatwo o nieporozumienie, Ich zeige der Freundin das Buch.Pokażę książkę koleżance. Ich zeige es ihr.Pokażę jej ją. po niemiecku “książka” jest rodzaju nijakiego Zwróć uwagę, że zgodnie z opisaną wcześniej zasadą kolejność zaimków w niemieckim zdaniu będzie odwrotna niż w zdaniu polskim (pierwszy wystąpi zaimek w celowniku). W codziennej komunikacji często zastępujemy rzeczowniki zaimkami, dlatego warto jak najwcześniej oswoić się z tą różnicą. Zeig es mir!Pokaż mi to! Ich will es ihm kaufen.Chcę mu to kupić.
Zaprzeczanie rzeczowników – zaimek kein W poprzednich lekcjach przedstawiliśmy partykułę nicht, za pomocą której możemy zaprzeczać treść całego zdania lub jego pojedyncze człony. Es ist nicht weit.To niedaleko. Ich verstehe nicht.Nie rozumiem. Sie kann ohne Schokolade nicht leben.Nie może żyć bez czekolady. Ten wyraz może również zostać użyty w określonych przypadkach i w połączeniu z rzeczownikami. Das ist nicht der Film.To nie ten film. o którym myślałem W tej lekcji przyjrzymy się przeczeniom tworzonym przy użyciu zaimka nieokreślonego kein (żaden), który występuje najczęściej w połączeniu z rzeczownikami. Powtórz informacje z sekcji Rodzajniki określone i nieokreślone w lekcji 2, Przypadki w języku niemieckim w lekcji 2, Celownik – Dativ w lekcji 3 kein, keine, kein Zaimek kein stawiamy przed zaprzeczanym rzeczownikiem, na miejscu rodzajnika nieokreślonego. W liczbie pojedynczej kein odmienia się analogicznie jak ein, eine, ein, a w liczbie mnogiej analogicznie jak rodzajnik określony die. Er hat kein Geld.Nie ma pieniędzy. das Geld Ich habe keine Zeit.Nie mam czasu. die Zeit Das gefällt keiner Frau.To nie podoba się żadnej kobiecie. die Frau Wir haben leider keinen Garten.Niestety nie mam ogrodu. der Garten Uwaga! W języku niemieckim nie występuje zjawisko podwójnego przeczenia, dlatego jeśli w zdaniu wprowadzamy przeczenie przy użyciu zaimka kein, nie zaprzeczamy już orzeczenia. Zrozumienie mechanizmu przeczenia z kein mogą ułatwić ci dosłowne tłumaczenia przytoczonych przykładów: Er hat kein Geld.Ma żadne pieniądze. Ich habe keine Zeit.Mam żaden czas. Das gefällt keiner Frau.To podoba się żadnej kobiecie. Wir haben leider keinen Garten.Niestety mamy żaden ogród. W miarę nauki poznasz kolejne zaimki, których używa się w zdaniach przeczących. Ich verstehe nichts.Niczego nie rozumiem. Niemand ist da.Nikogo tu nie ma. Przegląd najważniejszych zaimków tego typu znajdziesz w sekcji Przeczenie w języku niemieckim – garść uwag w lekcji 16. Kein użyjemy przed rzeczownikami, które w zdaniu twierdzącym wystąpiłyby bez rodzajnika albo z rodzajnikiem nieokreślonym. Ich kaufe ein Buch. – Ich kaufe kein Buch. Er trinkt Alkohol. – Er trinkt keinen Alkohol. Sie darf Süßigkeiten essen. – Sie darf keine Süßigkeiten essen. Jeśli rzeczownik jest bliżej określony – tj. w zdaniu twierdzącym byłby poprzedzony rodzajnikiem określonym albo zaimkiem wskazującym lub dzierżawczym – przeczenie zbudujemy za pomocą partykuły nicht. Das ist nicht der Computer.To nie jest ten komputer. Ich kaufe nicht diese CD.Nie kupię tej płyty CD. Das ist nicht meine Adresse.To nie jest mój adres. Wskazówka: Kein najczęściej występuje w zdaniach tam, gdzie w języku polskim można użyć wyrazu żaden, natomiast nicht w tych sytuacjach, w których możemy go zastąpić zaimkiem ten, ta, to.
Pozostałe czasowniki modalne W tej lekcji przedstawimy odmianę pozostałych czasowników modalnych. Zapoznaj się z tabelkami i przypomnij sobie zasady, których nauczyłeś się do tej pory.
wollen
ich will chcę wir wollen chcemy
du willst chcesz ihr wollt chcecie
er/sie/es will chce sie wollen chcą
mögen
ich mag lubię wir mögen lubimy
du magst lubisz ihr mögt lubicie
er/sie/es mag lubi sie mögen lubią
Czasownik mögen w zależności od kontekstu tłumaczymy jako lubić albo chcieć. W tym drugim znaczeniu występuje najczęściej w pytaniach i przeczeniach. Magst du Tee?Chcesz herbaty? Ich mag nicht.Nie chcę. Magst du heute ins Kino gehen?Chcesz iść dzisiaj do kina? W konstrukcjach Chciał(a)bym... itd. użyjemy form trybu przypuszczającego, z którymi zetknęliśmy się w poprzednich lekcjach. Odmiana nie powinna sprawić ci większych problemów: formy 1. i 3. os. są sobie równe, a temat möchte przybiera takie same końcówki, jak czasownik arbeiten w czasie Präsens.
ich möchte chciałbym wir möchten chcielibyśmy
du möchtest chciałbyś ihr möchtet chcielibyście
er/sie/es möchte chciałby sie möchten chcieliby
Podobnie jak czasowniki modalne odmienia się także czasownik wissen (wiedzieć). wissen
wissen
ich weiß wiem wir wissen wiemy
du weißt wiesz ihr wisst wiecie
er/sie/es weiß wie sie wissen wiedzą