wstep
Jak nauczyć się języka obcego?
Wydaje ci się, że nie masz zdolności językowych albo jesteś za stary na naukę? Uwierz: połowa sukcesu to odpowiednie podejście. Poniżej garść rad, jak pokonać najczęściej pojawiające się problemy.
1.Dotychczasowa nauka okazała się porażką? Zamiast się poddawać wytycz sobie realne cele.
- Zastanów się, po co właściwie uczysz się języka. Jeśli chcesz po prostu dogadać się w czasie wakacji za granicą, nie musisz wkuwać tabelek odmiany, skoncentruj się raczej na podstawowym zasobie słownictwa. Co jest twoim priorytetem: chcesz swobodnie czytać i pisać czy przede wszystkim mówić i rozumieć ze słuchu? Skup się na umiejętnościach, które najbardziej ci się przydadzą.
- Nie patrz na język jak na zawiły system gramatycznych regułek, zobacz w nim przede wszystkim narzędzie komunikacji.
- Staraj się uczyć systematycznie, najlepiej codziennie – wykorzystaj każdą wolną chwilę.
2.Masz opory przed mówieniem?
- Elementem kursu są nagrania przedstawiające modelowe sytuacje z życia codziennego (głosów użyczyli nam native speakerzy). Dzięki przykładowym dialogom oswoisz się z najważniejszymi zwrotami.
- Mów do siebie – to świetne ćwiczenie. Zwróć uwagę, jak brzmi twój głos w obcym języku.
- Wielokrotnie przesłuchuj nagrania. W ten sposób nie tylko szybciej przyswoisz potrzebne słowa i zwroty, ale także mimowolnie opanujesz zasady gramatyczne.
- Staraj się jak najwięcej aktywnie używać języka. Pisz i mów (nawet gdybyś miał tylko powtarzać zdania zasłyszane w radiu czy teksty znanych piosenek).
3.Nie masz głowy do słówek? Próbuj różnych metod.
- Słuchaj nagrań i powtarzaj słowa na głos – szybciej opanujesz dzięki temu ich wymowę.
- Staraj się uczyć słówek w kontekście. Łatwiej zapamiętać wyraz użyty w konkretnym zdaniu czy połączeniu.
- Pamiętaj o starej rzymskiej zasadzie: powtarzanie jest matką wiedzy.
- Rób fiszki: z jednej strony zapisz wyraz czy połączenie wyrazowe w języku obcym, z drugiej jego znaczenie. Już samo ich tworzenie pomoże ci zapamiętać nowe słowa.
- Porozklejaj po domu karteczki ze słówkami, które sprawiają ci szczególną trudność. Z czasem się z nimi opatrzysz.
- Ucz się wyrazów w różnych formach. Czasownika postaraj się od razu użyć w zdaniu – najlepiej odmień go przez wszystkie osoby (uczę się, uczysz się...). Zwróć uwagę na kontekst, w jakim został użyty.
- Łącz słowa w grupy, wykorzystując zachodzące między nimi związki (np. nauczyciel, nauczycielka, uczyć się itd.). Możesz także tworzyć tzw. mapy myśli (rozgałęzione schematy ilustrujące słownictwo z wybranej tematyki).
4.Szybko zapominasz materiał, którego już się nauczyłeś? To zupełnie naturalne. Jeśli nie wracasz do poznanych wcześniej słów i zwrotów, prędzej czy później wylecą ci one z głowy. Dlatego warto zanurzyć się w języku.
- Czytaj obcojęzyczne teksty - najlepiej na głos - albo słuchaj audiobooków i jak najczęściej powtarzaj wybrane zdania (wrzuć w wyszukiwarkę hasło shadowing, a dowiesz się więcej o tej metodzie). Na początku nauki sprawdzą się choćby reklamy czy króciutkie artykuły z gazet.
- Oglądaj seriale i filmy w oryginale. Śledzenie akcji ułatwią ci napisy (po polsku albo w języku, którego się uczysz).
- Wracaj do ulubionych filmów. Za drugim czy trzecim razem będziesz rozumieć o wiele więcej niż na początku.
- Słuchaj internetowych stacji radiowych i podcastów. Niektóre serwisy informacyjne publikują uproszczone wersje najważniejszych wiadomości wraz z zapisem tekstowym.
- Ucz się z ulubionych piosenek: znajdź w internecie ich teksty i sprawdź najważniejsze słowa, żeby uchwycić ogólny sens (na niektórych stronach dostępne są także gotowe tłumaczenia, choć niestety ich jakość pozostawia czasem sporo do życzenia).
- Korzystaj z każdej okazji, żeby posłuchać native speakerów. Zwracaj uwagę nie tylko na sens wypowiedzi, ale także na wymowę.
5.Boisz się popełnić błąd?
- Pomyłki często wynikają z użycia jakiegoś wyrazu albo zwrotu w niewłaściwym kontekście. Nie ma potrzeby wkuwać na pamięć słowników i tabelek. O wiele lepszą strategią jest nauka całych zdań, które ilustrują ogólną zasadę czy znaczenie danego słowa.
- Miej pod ręką porządny (i aktualny) słownik w wersji papierowej lub cyfrowej (np. w postaci aplikacji na smartfona). Dobrze sprawdzą się także słowniki internetowe renomowanych wydawnictw – hasła często opatrzone są nagraniami poprawnej wymowy.
6.Nudzi cię nauka?
- Pamiętaj, że współczesna technologia otwiera przed tobą cały ocean możliwości: poczynając od aplikacji do nauki przez portale z testami i ćwiczeniami aż po strony umożliwiające bezpośredni kontakt z native speakerami.
- Kopalnią materiałów są serwisy takie jak Youtube, fora czy platformy blogowe. Wystarczy parę kliknięć i z pewnością znajdziesz interesujące cię treści.
- Myśl o nauce języka w kategoriach zabawy i intelektualnego wyzwania, nie przykrego obowiązku. Najlepsze efekty uzyskasz, jeśli połączysz pożyteczne z przyjemnym.
Jak uczyć się angielskiego?
Angielski jest językiem o niezwykle bogatym zasobie leksykalnym, przy czym wiele wyrazów może zmieniać swoje znaczenie w zależności od kontekstu. Trudno powiedzieć zatem, że „nauczyliśmy się” danego słowa, dopóki znamy jedynie jego podstawowy polski odpowiednik. Warto zachować czujność, jeśli widzimy je w nowej dla siebie konstrukcji (np. w połączeniu z innym czasownikiem czy przyimkiem) – istnieje spore prawdopodobieństwo, że mamy do czynienia z tzw. czasownikiem frazowym albo idiomem. Zwłaszcza te ostatnie potrafią być podstępne, dlatego wyrazy warto zapamiętywać od razu w konkretnych zdaniach i zwrotach. Z pomocą przychodzą tu darmowe słowniki dostępne online (np. renomowanych wydawnictw takich jak Collins, Cambridge, Merriam-Webster, Oxford czy Macmillan). Również w naszym kursie staraliśmy się zwracać uwagę na różne konteksty, w jakich mogą wystąpić poszczególne słowa, i uzupełniać komentarz teoretyczny praktycznymi przykładami.
Kolejnym wyzwaniem jest angielska fonetyka. Większość słów wymawia się zupełnie inaczej, niż pisze, istnieje także bardzo wiele wariantów regionalnych. Ucząc się nowych wyrazów, zwracaj uwagę na ich wymowę i czytaj je na głos – w przeciwnym razie możem mieć kłopot z rozumieniem ze słuchu, nawet kiedy będziesz już swobodnie czytać oryginalne teksty.
Wykorzystaj każdą sposobność do kontaktu z żywym językiem. Dobrym pomysłem może być słuchanie wiadomości – na początku nauki łatwiej z reguły zrozumieć serwis informacyjny niż film (zwłaszcza gdy akcja rozgrywa się np. w londyńskim półświatku albo nowojorskim Bronksie). Jeśli planujesz wyjazd do któregoś z krajów anglojęzycznych, spróbuj osłuchać się wcześniej z lokalną odmianą języka (w internecie znajdziesz całe mnóstwo nagrań). Szkot będzie brzmiał zupełnie inaczej niż amerykański gwiazdor czy lektor z BBC. Regionalnych różnic w wymowie najlepiej uczyć się na autentycznych materiałach – znajomość teorii jest drugorzędna.
Masz listę ulubionych anglojęzycznych filmów i seriali? Poszukaj oryginalnej wersji i obejrzyj je po polsku, a potem po angielsku (możesz też skorzystać z napisów). Ta metoda często okazuje się o wiele bardziej efektywna niż wkuwanie podręcznikowych formułek: im większe emocje budzi w tobie dana scena, tym większa szansa, że zwroty użyte w dialogach utkwią ci w pamięci. Z czasem zaczniesz również zwracać uwagę na rozmaite analogie, powtarzające się konstrukcje gramatyczne itp. Grunt to podążać za swoją ciekawością i patrzeć na język z różnych, dopełniających się perspektyw. Szukaj metod, które najbardziej ci odpowiadają.
Porzuć obawę przed błędami i zacznij mówić! Każdemu zdarza się pomylić, a native speakerzy nie oczekują od cudzoziemców perfekcyjnej angielszczyzny. Jeśli czegoś nie zrozumiesz, wystarczy, że powiesz: Sorry, I didn't get that – najwyżej rozmówca powtórzy zdanie albo użyje prostszych słów. Pamiętaj: trening czyni mistrza!
Jak korzystać z kursu?
Nasz kurs jest skierowany przede wszystkim do osób, które dopiero zaczynają swoją przygodę z językiem angielskim albo uczą się go od niedawna, możesz z niego jednak z powodzeniem skorzystać, także jeśli należysz do tzw. „fałszywie początkujących” albo chcesz po prostu szybko odświeżyć sobie podstawy języka.
Po zapoznaniu się z omawianym w kolejnych lekcjach materiałem i przerobieniu ćwiczeń będziesz w stanie poradzić sobie w podstawowych sytuacjach komunikacyjnych – w podróży, na ulicy czy w pracy, a także rozumieć niezbyt skomplikowane teksty i wypowiedzi.
Kurs obejmuje poziomy A1-B1 (z elementami poziomu B2) w rozumieniu Europejskiego Systemu Opisu Kształcenia Językowego.
Zależało nam, żeby przedstawić podstawowe zagadnienia w możliwie przystępnej formie, dlatego postawiliśmy na praktykę. Reguły gramatyczne i objaśnienia uzupełniono licznymi przykładami (wraz z polskim tłumaczeniem).
Kurs składa się z dwudziestu lekcji, przy czym co piąta z nich ma charakter powtórki – takie rozdziały zawierają co prawda nowe słownictwo, ale poruszamy w nich jedynie te kwestie gramatyczne, które pojawiły się już na wcześniejszym etapie.
Ostatnia lekcja obejmuje przegląd najważniejszej problematyki.
Wskazówki dla uczących się
Potraktuj zamieszczone niżej wskazówki raczej jako podpowiedź niż jedynie słuszną „instrukcję obsługi” kursu. Samodzielna nauka języka to proces mocno zindywidualizowany, dlatego najważniejsze, żebyś wypracował strategię, która najlepiej odpowiada twoim preferencjom i potrzebom.
1.Sporym wyzwaniem dla osób uczących się angielskiego jest fonetyka. Większość słów wymawiamy zupełnie inaczej, niż piszemy, trudno też niestety o jednoznaczne zasady, dlatego zamiast na teorii lepiej skupić się na praktyce. Ucząc się nowego wyrazu, zwróć od razu uwagę na jego wymowę – w przeciwnym razie możesz nie rozpoznać go potem ze słuchu. Z tego względu zadbaliśmy o transkrypcję przydatnych słówek i zwrotów. W internetowej wersji kursu znajdziesz także nagrania stworzone przez native speakerów.
2.Zanim zabierzesz się za naukę słówek i zwrotów, odtwórz nagranie tekstów z początku lekcji i postaraj się zrozumieć jak najwięcej ze słuchu. Dopiero potem przejdź do lektury i zapoznaj się z nowymi wyrazami. Możesz też potraktować odsłuchiwanie nagrania jak dyktando i zapisywać to, co słyszysz, a później poprawiać ewentualne błędy – wielu osobom taka metoda ułatwia zapamiętywanie.
3.Słówek i zwrotów ucz się stopniowo, powtarzając je na głos, żeby ćwiczyć wymowę. Zapisz je sobie, najlepiej w konkretnych połączeniach czy zdaniach. Jeśli chciałbyś poszerzyć swój zasób słownictwa, możesz sięgnąć do innych publikacji wydawnictwa Lingea – słowników, rozmówek czy rozmówników.
4.Przejrzyj pytania na szarym tle zamieszczone pod tekstem – pomogą ci sprawdzić, czy dobrze go zrozumiałeś. Odpowiedzi znajdziesz w kluczu na końcu książki.
5.Przeczytaj komentarz gramatyczny. Pamiętaj jednak, że w nauce języka nie chodzi o recytowanie z pamięci gotowych formułek – ogólne zasady nabiorą sensu, kiedy przećwiczysz je na konkretnych przykładach, a gdy któraś wyleci ci z głowy, zawsze możesz wrócić do wcześniejszych rozdziałów (namierzenie właściwej strony ułatwi ci szczegółowy indeks).
6.Na koniec przejdź do ćwiczeń. Część z nich sprawdza rozumienie tekstu czytanego i mówionego, inne są poświęcone wymowie, omawianym w danej lekcji zagadnieniom gramatycznym czy nowemu słownictwu. Rozwiązanie wszystkich ćwiczeń znajdziesz w kluczu.
7.Kiedy masz poczucie, że opanowałeś już materiał z danego rozdziału i jesteś w stanie poradzić sobie z ćwiczeniami bez zaglądania do klucza, śmiało ruszaj do kolejnej lekcji.
8.Regularnie wracaj do poprzednich rozdziałów, żeby odświeżyć sobie przerobione wcześniej zagadnienia. Próbuj tworzyć kolejne warianty „starych” zdań z użyciem nowo poznanych słów i zwrotów.
Powodzenia w nauce – i dobrej zabawy!