Grammaire

Wyrażanie ilości Po rzeczownikach lub przysłówkach wyrażających określoną ilość, stawiamy przyimek de (w języku polskim występuje tu dopełniacz “kogo, czego?”). Uwaga! Przyimek ten jest bez rodzajnika, ilość jest określona przez rzeczownik.
un litre de jus litr soku
un demi-kilo de tomates pół kilograma pomidorów
un kilo d'oranges kilogram pomarańczy
Kilogram zazwyczaj wyraża się skrótem kilo. Wyraz kilogramme brzmi bardzo technicznie.
beaucoup de viande dużo mięsa
un peu de pain trochę chleba
une bouteille de vin butelka wina
une canette de bière puszka piwa
un morceau de fromage kawałek sera
un paquet de riz woreczek ryżu
un sachet de pâtes paczka makaronu
une tasse de thé filiżanka herbaty
un verre d'eau szklanka wody
Jak widać, podobnie jak w języku polskim, po wyrazie oznaczającym ilość, rzeczownik jest albo w liczbie mnogiej - jeśli jest policzalny (banany, ziemniaki itp.), albo w liczbie pojedynczej - jeśli jest niepoliczalny (mleko, szynka itp.). Jeśli jednostek wyrażanych za pomocą wyrazu oznaczającego ilość jest więcej, używamy tego wyrazu w liczbie mnogiej. Nie wpływa to jednak na rzeczownik, stojący po przyimku de. Il prend deux morceaux de fromage.Wezmę dwa kawałki sera. J'achète quelques canettes de jus.Kupię kilka puszek soku.
Tryb rozkazujący W języku francuskim formy trybu rozkazującego tworzymy, używając form trybu oznajmującego. Zaimki osobowe pomijamy.
prendre sortir
2. os. lp. prends ! sors !
1. os. lmn. prenons ! sortons !
2. os. lmn. prenez ! sortez !
Sortez, s'il vous plaît !Wyjdźcie, proszę! Prenons un peu de camembert.Weźmy trochę camemberta. Jedyna zmiana zachodzi w czasownikach zakończonych na -er, gdzie w liczbie pojedynczej opuszczamy -s.
acheter manger
2. os. lp. achète ! mange !
1. os. lmn. achetons ! mangeons !
2. os. lmn. achetez ! mangez !
Parlons français !Mówmy po francusku! Chante !(Za)śpiewaj! Zasada ta odnosi się również do czasownika aller.
aller
2. os. lp. va !
1. os. lmn. allons !
2. os. lmn. allez !
Va chez le médecin !Idź do lekarza! Allons au cinéma !Chodźmy do kina! przeczenie Nie różni się od trybu oznajmującego. Przed czasownikiem stawiamy partykułę przeczącą ne, po niej następuje pas. Jedyna zmiana to brak zaimka osobowego. Ne partez pas encore !Jeszcze nie wychodźcie! N'allez pas chez Thierry !Nie idźcie do Thierry'a!
Zaimek ON Ici, on parle français. W języku francuskim do zaimków osobowych należy również często używamy zaimek on. Stojący po nim czasownik jest wprawdzie w 3. osobie lp., ale nie ma z nią nic wspólnego. Jest to tzw. zaimek nieokreślony, który nie łączy się z konkretną osobą. Ma dwa podstawowe zastosowania: Zastępuje określoną grupę ludzi. En Belgique, on parle français, néerlandais et allemand.W Belgii mówi się po francusku, holendersku i niemiecku. Zastępuje (bardzo często) zaimek my. On achète quelques pommes ?Kupimy parę jabłek ? Qu'est-ce qu'on fait ce soir ?Co będziemy robić dziś wieczorem? Ici, on n'aime pas les bavards.Tutaj nie lubimy gadatliwych ludzi. On va au cinéma, ça te dit ?Nie pójdziemy do kina? Co ty na to? On mange du poulet ou des grillades ?Będziemy jeść kurczaka czy grillowane mięso? Podobnie jak inne zaimki osobowe, podlega !!* i zájmeno on łączeniu z następującym czasownikiem. Nosowe ɔ̃ zostaje zachowane, ale wymawiamy również spółgłoskę n. on habite ɔ̃nabit; on aime ɔ̃nem; on étudie ɔ̃netydi
Odmiana czasownika FAIRE Qu'est-ce qu'on fait ce soir ? Jest to jeden z najbardziej nieregularnych czasowników. Zwróć uwagę zwłaszcza na końcówkę 2. osoby lmn.
Liczba pojedyncza Liczba mnoga
1. os. je fais ʒəfε nous faisons nufəzɔ̃
2. os. tu fais tyfε vous faites vufεt
3. os. il fait ilfε / elle fait εlfε ils font ilfɔ̃ / elles font εlfɔ̃
Tryb rozkazujący tworzymy klasycznie, przy użyciu form trybu oznajmującego. Fais !; Faisons !; Faites !
Odmiana czasownika POUVOIR Est-ce que je peux parler avec la directrice ? Czasownik ten również jest nieregulany, ale zwróć uwagę, że mieści się w ramach znanej nam już “reguły buta”. We wszystkich osobach lp. i 3. osobie lmn. wymawiamy więc ø, natomiast w 1. i 2. osobie lmn. u.
Liczba pojedyncza Liczba mnoga
1. os. je peux ʒəpø nous pouvons nupuvɔ̃
2. os. tu peux typø vous pouvez vupuve
3. os.il peut ilpø ils peuvent ilpœv
elle peut εlpø elles peuvent εlpœv
Czasownika pouvoir często używa się w prośbach i uprzejmych zachętach (“może pan/pani proszę ...?” Dlatego w jego przypadku pytanie - w porównaniu z innymi czasownikami - częściej tworzymy za pomocą inwersji lub przy użyciu est-ce que. Pouvez-vous répéter ?Może to pan/pani powtórzyć? Est-ce que tu peux aller au supermarché ?Możesz wstąpić do supermarketu?
Časování slovesa BOIRE Je ne bois pas de bière.
Liczba pojedyncza Liczba mnoga
1. os. je bois ʒəbwa nous buvons nubyvɔ̃
2. os. tu bois tybwa vous buvez vubyve
3. os.il boit ilbwa ils boivent ilbwav
elle boit εlbwa elles boivent εlbwav
Tryb rozkazujący: Bois !; Buvons !; Buvez !
Liczebniki główne 10-100 soixante-dix moins quarante font trente
10 dix dis 60 soixante swasɑ̃t
20 vingt vε̃ 70 soixante-dix swasɑ̃tdis
30 trente tʀɑ̃t 80 quatre-vingts katʀvε̃
40 quarante kaʀɑ̃t 90 quatre-vingt-dix katʀvε̃dis
50 cinquante sε̃kɑ̃t 100 cent sɑ̃
Liczebniki w języku francuskim mogą się wydawać nieco problematyczne, ponieważ w standardowej odmianie języka nie istnieją jednowyrazowe liczebniki 70, 80 i 90, ale w użyciu jest stary system liczenia, do którego z czasem można się przyzwyczaić. Zwróć uwagę na zapis liczebnika vingt. Podobnie jak pozostałe liczebniki główne nie przyjmuje końcówki liczby mnogiej. Wyjątek stanowi liczebnik 80 (czyli cztery dwudziestki). Liczebniki od 21 wzwyż - zob. Liczebniki główne 21-99 w lekcji 13. wymowa W przypadku liczebnika 90 obowiązuje taka sama zasada, jak w przypadku dziesiątki. Końcowe -x czytamy jako s, ale przed wyrazem zaczynającym się na spółgłoskę go nie wymawiamy. quatre-vingt-dix kilos katʀvε̃dikilo Przed wyrazem rozpoczynającym się na samogłoskę wymawiamy je jako z, zgodnie z zasadami łączenia międzywyrazowego. quatre-vingt-dix euros katʀvε̃dizøʀo W przypadku starannej wymowy łączeniu podlegają również liczebniki zakończone na -t. vingt enfants vε̃tɑ̃fɑ̃; cent euros sɑ̃tøʀo